3.000 dizelik tek bir şiir olan Beowulf'taki olaylar M.S. 6. yüzyılda geçmekte, ve doğrulayacak kanıtların bulunduğu, sözü edilen bir savaşa dayanmaktadır. Hikayenin büyük bir bölümü Danimarka'da yaşandığı halde, olayların üzerinden iki yüzyıl geçmesinden sonra, kuzey İngiltere'deki Anglo-Saksonlar tarafından anlatılmıştır. Anglo-Saksonlar kendilerini İngiliz değil, Viking olarak görmüşlerdir ve tüm kahramanları İskandinavya'dandır.
Beowulf'un gerçek yazarı bilinmemektedir. Orijinal şiir, tıraşlanmış on deri tabaka üzerine yazılmıştır. Sonraki iki yüzyıl içinde bu yazma tekrar tekrar kopyalanmıştır. 900'lere gelindiğinde, San Christopher'ın hikayesi, Uzak Doğu'ya ilişkin egzotik bir gezi yazısı derlemesi, sözde Büyük İskender'in yazdığı bir mektup ve İncil'deki kadın kahramanlardan Judith'in bir şiiriyle aynı ciltte toplanmıştır.
Bu cilt, dünyanın Ortaçağ'dan kalma en büyük edebiyat koleksiyonunun bulunduğu Cotton Library'de 23 Ekim 1731'de çıkan yangında kısmen zarar görmüştür. Belgenin kömür olması bir yana, şiirin ünü de sonraki yıllarda yıpranmıştır. Eski İngilizce olarak yazılan şiir, Pagan ve Hıristiyan temaları birbirine harmanladığı için kafa karıştırıcı olarak küçümsenmiştir. Yapısal olarak da küçük görülmüştür çünkü bir yerine üç kötü karakteri vardır ve bunlardan biri diğer ikisinden 50 yıllık bir zaman dilimiyle ayrılmıştır.
Ayrıca, Beowulf kafiyesiz bir şiirdir; bunun yerine aliterasyonlarla (aynı sesin tekrarı) yazılmıştır. Beşli ölçüye de uymaz çünkü Anglo-Sakson hikaye anlatıcılar için, bir dizede kaç hece olduğu önemli değildir; önemli olan dizenin kısa olması ve üç aliterasyon barındırmasıdır. Homer'in Odyssey'si ve Virgil'in Aeneid'iyle karşılaştırıldığında, Beowulf tek kelimeyle kötü bir şiir gibi görünmektedir. Daha da kötüsü, içerdiği kahramanlık ve ahlak anlayışı, canavarlarla savaşan bir adamın üzerine kurulmuştur. Edebiyat uzmanları troller ve ejderhalar hakkındaki bu şiiri pek de ciddiye alamamışlardır.
Beowulf ancak 20. yüzyılda tekrar değerlendirilecektir. Bunu yapacak kişi The Hobbit ve The Lord of the Rings'in yazarı J.R.R. Tolkien'dan başkası değildir. Tolkien, 1936 yılında yazdığı “Beowulf: Canavar ve Eleştirmenler” başlıklı bir denemesinde, insanların Beowulf'la sorun yaşmasının şiirin kalitesiyle ilgisi olmadığını, haksız yere Homer ve Virgil'le karşılaştırılmasından kaynaklandığını söylemektedir. Beowulf eski Yunanlar ve Romalılar tarafından yaratılmış destansı şiir kurallarına uymaz çünkü kendi belirli ölçütleri olan bir İskandinav öyküsüdür; daha iyi, daha kötü değil, sadece farklıdır. Tolkien, ayrıca, kendinden önceki pek çok edebiyat uzmanının aksine, Grendel'ın annesiyle yapılan savaş ile ejderhayla yapılan savaş arasındaki elli yıllık farkın bu şiiri esas büyük yapan şey olduğunu iddia etmiştir. Ünlü yazara göre, Beowulf, canavarlara karşı zafer elde eden genç bir kahramanın, ya da bir ejderhayı öldürmeye çalışırken ölen yaşlı bir kralın hikayesi değildir; bir zamanlar genç ve nasihatlere kulak tıkayan bir adamın bile bile kendi trajik ölümüne gitmesini konu alan bileşik bir hikayedir ve işte hikayenin başarısını sağlayan da bu iki ayrı yarısıdır.
Tolkien yeniden değerlendirmese, Beowulf sadece Eski İngiliz edebiyatı doktorası yapanların okuyacağı karışık bir metin olarak kalacaktı. Günümüzde ise, ülkenin dört bir yanındaki liselerde yaygın olarak okunmaktadır. Tolkien şiirin ününü yeniden canlandırmakla kalmamış, kendi çalışmasında da onu taklit etmiştir. Two Towers'ın "The King of the Golden Hall" bölümü Beowulf'un başından alınmıştır. Beowulf'un bir hırsız tarafından hazinesinin çalınması üzerine öfkeye kapılan ateş üfleyen ejderhası The Hobbit”in finalinde kullanılmıştır.
Başka yazarlar da şiire kendi eserlerinde yer vermişlerdir. Yazar John Gardner 1971'de yazdığı Grendel'da felsefi bir şekilde canavar Grendel'ı hayatın tesadüfiliğine benzetmiştir. Jurassic Park'la ünlenen Michael Crichton ise hikayedeki tüm canavarları almış ve Eaters of the Dead adlı tarihi aksiyon-fantezi eserinde bir araya getirmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder